พระสมเด็จ เนื้อผง บรรจุกรุวัดสะตือ พระสวย+บัตรรับรอง

จากคอลัมน์ "เซียนสมเด็จ โดย เจษ อาภา" ในนิตยสารพระเครื่องพุทธคุณ ฉบับพฤษภาคม 2560 )

.........ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพุฒาจารย์ โต พรหมรังษี เป็นเจ้าอาวาสวัดระฆังโฆษิตาราม ท่านเป็นเถราจารย์ที่มักจะสร้างองค์พระใหญ่ๆเอาไว้ในหลายๆที่ โดยท่านได้เคยสร้างพระบูชาองค์ใหญ่ ซึ่งพวกเราเรียกกันว่า “หลวงพ่อโต” อยู่ทั้งหมด 3 องค์ ได้แก่พระบูชาหลวงพ่อโต ในท่านั่งที่วัดอมตรส กรุงเทพ ซึ่งถือเป็นพระปูนปั้นองค์ใหญ่มากที่สุดในสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ต่อมาที่วัดเกศไชโย ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯท่านได้สร้าง พระสมเด็จวัดเกศไชโยขึ้น ซึ่งเป็นพระสมเด็จที่พุทธศาสนิกชนมีความเคารพนับถือเป็นอย่างยิ่ง ในวงการพระเครื่องถือว่าเป็นพระสมเด็จยอดนิยมเป็นอันดับสามรองลงมาจาก พระสมเด็จวัดระฆังโฆษิตาราม และพระสมเด็จวัดบางขุนพรหม

นอกเหนือจากทั้ง 3 วัดแล้ว ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯท่านยังได้เดินธุดงก์ไปยังอยุธยา ซึ่งเป็นบ้านเกิดของโยมแม่ ท่านจึงได้สร้างพระนอนปูนปั้นองค์ขนาดใหญ่รองมาจาก พระนอนปูนปั้นที่วัดขุนอินทประมูล ในจังหวัดอ่างทอง โดยการสร้างพระนอนที่อยุธยานั้น เป็นการสร้างพระที่วัดสะตือ อำเภอท่าเรือ จังหวัดอยุธยา 

.........เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2497 น้ำได้ท่วมพระนอนที่วัดสะตือ ทำให้เกิดชำรุดเสียหายหนัก จึงต้องบูรณะสร้างขึ้นใหม่ และได้พบพระเครื่องปูนขาวรูปพระสมเด็จวัดระฆังโฆษิตารามเป็นจำนวนมาก เราเรียกกันว่า “พระสมเด็จวัดสะตือ” 

......... หากพิจารณาพระสมเด็จจากกรุวัดสะตือนั้น จะพบว่ามีพุทธศิลป์ที่งดงาม โดยเป็นพระสี่เหลี่ยมชิ้นฟัก เนื้อผงที่ผสมขึ้นจากปูนเป็นหลัก และเติมด้วยผลพุทธคุณและมวลสารต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นผงปัตถมัง ผงอิทธิเจ เศษพระซุ้มกอ ตามสูตรการสร้างพระของเจ้าประคุณสมเด็จพุฒาจารย์ 

.........สำหรับพิมพ์ทรงในวัดสะตือพิมพ์ใหญ่นั้น เส้นกรอบแม่พิมพ์กรอบนอกด้านซ้ายมือขององค์พระประธาน จะมีเส้นกรอบพิมพ์จากด้านบนวิ่งลงมาจรดเส้นซุ้มครอบแก้ว บริเวณแขนใกล้ข้อศอกของพระประธาน ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของพระสมเด็จวัดระฆังโฆษิตาราม พิมพ์ใหญ่ทั้ง 4 พิมพ์เช่นกัน เส้นซุ้มครอบแก้วจะเอียงไปด้านซ้าย พื้นในซุ้มจะลึกกว่าด้านนอก เศียรจะจรดซุ้ม หรือมีบ้างที่ทะลุซุ้ม พระพักตร์เป็นผลมะตูม พุทธศิลป์ขององค์พระจะล่ำสันและน่าจะเป็นศิลปะของพระสมเด็จวัดระฆังโฆษิตาราม พิมพ์ใหญ่ พิมพ์ A ซึ่งจะมีเส้นแซมใต้ฐานเส้นบาง ๆ รักแร้ซ้ายจะเว้าสูงกว่าทางด้านขวา เข่าซ้ายองค์พระจะสูงนูนกว่าด้านขวา ฐานชั้นที่ 1 โค้งมนขนานกับเข่า ฐานสิงห์ด้านขวาเชิดเหมือนหัวเรือ ด้านซ้ายจะมีขาสิงห์ยื่นลงมาด้านล่างเล็กน้อย ฐานล่างสุดจะใหญ่ทึบตัน ปลายฐานด้านขวาจะเฉียงพุ่งเข้าสู่มุมล่างของซุ้มครอบแก้ว ส่วนด้านซ้ายจะตัดเกือบตรง ซึ่งทั้งหมดนั้น คือเอกลักษณ์อันงดงามเหมือนกับสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์ใหญ่จนแยกกันไม่ออกทีเดียว

.........สำหรับรายละเอียดตำหนิแม่พิมพ์เช่นหูติดรำไรก็ดี เม็ดพระธาตุก็ดี รอยรูพรุนของเข็มก็ดี รอยหนอนด้นก็ดี หรือรอยปูไต่ก็ดีนั้น ล้วนมองไม่เห็นชัด เพราะเคลือบด้วยผิวแคลเซียม และพิมพ์หลังก็มีกรวดทรายจับอยู่เต็มทั้งองค์ ผิวแคลเซียมเป็นหินปูนซึ่งเกิดขึ้นตามธรรมชาติ เมื่อองค์พระอยู่ในกรุมีอายุร้อยกว่าปี ของปลอมจะทำขึ้นไม่ได้เลยครับ

.........สำหรับพระสมเด็จวัดสะตือนั้น ค้นพบบรรจุอยู่ในองค์พระนอน ซึ่งถูกแช่น้ำมาโดยตลอด พระสมเด็จวัดสะตือในสมัยนั้นลือกันว่า ท่านจอมพล ป. พิบูลสงครามและท่านนายพลอีกหลายท่านครอบครองอยู่ มีพระจำนวนน้อยที่ออกมาสู่มือชาวบ้าน จึงมีผู้ที่พบเห็นน้อยมาก

.........ฯพณฯ จอมพล ป. ได้เคยกราบนมัสการหลวงปู่นาค วัดระฆังโฆษิตาราม ได้ฟังคำชี้แจงจากหลวงปู่ว่า ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพุฒาจารย์ โต พรหมรังษี เป็นผู้สร้างพระเครื่องพิมพ์สมเด็จวัดระฆังโฆษิตาราม ทั้งหมดพระที่สร้างในสมัยนั้น ส่วนที่เหลือบางส่วน ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯได้เก็บไว้ในฝ้าเพดานพระอุโบสถ วัดระฆังโฆษิตาราม จึงเป็นเหตุให้พระสมเด็จวัดสะตือ เป็นพระที่มีพุทธศิลป์ มวลสารการสร้างพระ ตลอดจนการหดตัวและตำหนิศิลปะแม่พิมพ์เหมือนกับ พระสมเด็จวัดระฆังโฆษิตารามที่ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯได้สร้างขึ้น โดยในประเด็นดังกล่าวนี้ ท่านอาจารย์ รังสรรค์ ต่อสุวรรณ เสาหลักในวงการพระเครื่องได้เคยแสดงความเห็นเอาไว้ว่า..

.........“เมื่อปรากฏหลักฐานชัดเจนว่า พระนอนปูนปั้นองค์ใหญ่ที่วัดสะตือ จังหวัดอยุธยานั้น สร้างโดยท่านเจ้าประคุณสมเด็จพุฒาจารย์ โต พรหมรังษี เจ้าอาวาสวัดระฆังโฆษิตาราม เพราะฉะนั้น พระผงสมเด็จกรุวัดสะตือซึ่งขุดได้จากภายในองค์พระนอน ย่อมต้องเป็นพระเครื่องที่สร้างโดยท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ อย่างไม่มีข้อสงสัย”

( เครดิต ขอขอบคุณ แฟนเพจ อาจารย์รังสรรค์ ต่อสุวรรณ์ )