+++ วัดใจ 50 บาท +++พระขุนแผนมณเทียร กรุวัดภูเขาทอง เนื้อดิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา สภาพสมบูรณ์ พร้อมบัตร DD-PRA ครับ
ข้อมูลของวัดภูเขาทอง
การกำหนดอายุสมัยโดยใช้หลักฐานจากการขุดค้นทางโบราณคดีรูปแบบศิลปกรรมและหลักฐานทางเอกสารมาประกอบกัน ได้รายละเอียดดังนี้
การวิเคราะห์โบราณสถานหมายเลข 3 เจดีย์ประธาน
1. เจดีย์ประธานวัดภูเขาทองที่สร้างบนฐานประทักษิณ 4 ชั้น เพิ่มมุมทุกด้าน องค์เจดีย์เพิ่มมุมยกเก็จ ตามแผนผังและคำบรรยายของหมอแกมป์เฟอร์ เป็นเจดีย์ที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชสร้าง ตรงกับเจดีย์ประธานเพิ่มมุมของวัดภูเขาทองในสมัยที่ 3
1.1 องค์เจดีย์ประธานเพิ่มมุมสมัยที่ 3 มีต้นแบบจากเจดีย์ศรีสุริโยทัย ยกเว้นฐานประทักษิณ 4 ชั้นที่เป็นแบบพม่า
1.1.1 ฐานชุดบนของเจดีย์ประธานวัดภูเขาทอง ได้คลี่คลายจากการทำฐานบัวหงายรองรับฐานบัวลูกแก้วอกไก่สามชั้น มาเป็นฐานบัวหงายรองรับชุดมาลัยลูกแก้ว เหนือขึ้นไปเป็นฐานบัวเตี้ยๆ และชั้นบัวถลารองรับองค์ระฆังซึ่งมีส่วนล่างงอนขึ้นมาเล็กน้อย
1.1.2 เรือนธาตุ ได้คลี่คลายจากการทำฐานสิงห์รองรับส่วนล่างของเรือนธาตุ และแสดงเรือนธาตุที่เด่นชัด แสดงตำแหน่งที่สำคัญของเจดีย์ มีการประดับเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสองที่บริเวณมุมจระนำทิศ มาเป็นการทำฐานบัวลูกแก้วอกไก่เพิ่มมุม และออกเก็บเป็นฐานสิงห์ลดระดับ ได้หดเข้าหาเรือนธาตุมากขึ้นจนกลายเป็นซุ้มจระนำทิศ ซึ่งส่วนบนไม่มีเนื้อที่เพียงพอที่จะสามารถประดับเจดีย์ยอดได้อีกต่อไป
1.1.3 องค์ระฆัง ยังคงสืบเนื่องลักษณะการทำมุมลึก แสดงปริมาตรที่เกิดจากการเพิ่มมุมหรือเกิดจากการย่อมุมที่ขึ้นมาจากส่วนล่างของเจดีย์อย่างชัดเจน
1.1.4 บัลลังก์กับเสาหาน ยังคงสืบเนื่องจากเจดีย์ศรีสุริโยทัย นอกจากนี้ยังมีเจดีย์องค์อื่นที่อยู่ในสายวิวัฒนาการเดียวกัน และมีลักษณะร่วมบางประการที่คล้ายกัน เช่น เจดีย์รายหมายเลข 4/1 ที่วัดพุทไธสวรรย์ และเจดีย์วัดญานเสน
1.2 ฐานประทักษิณของเจดีย์ประธานวัดภูเขาทองในสมัยที่ 3 ที่เพิ่มมุมและบัวคว่ำลาดชันคล้ายบัวในสถาปัตยกรรมพม่า ต่างจากเจดีย์ศรีสุริโยทัยที่เป็นต้นแบบ เพราะสมเด็จพระนเรศวรมหาราชผู้สร้างเคยเสด็จไปประทับในประเทศพม่าในฐานะเชลย จึงนำรูปแบบศิลปกรรมมาใช้สร้าง ตีความจากข้อความที่ระบุไว้ในจดหมายเหตุหมอแกมป์เฟอร์สร้างเป็นที่ระลึกคราวชนะสงครามเหนือพม่าจึงสร้างเจดีย์เพิ่มมุมไม้สิบสองที่มีต้นแบบจากเจดีย์ศรีสุริโยทัยและเจดีย์วัดญานเสน ที่สร้างในสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิซึ่งเป็นพระอัยกาของพระองค์ (ผู้สร้างทั้ง 2 พระองค์เป็นกษัตริย์ที่ทำศึกกับพม่าเหมือนกันและมีความเกี่ยวพันทางสายเลือด) เหนือฐานเพิ่มมุม 4 ชั้น มีบัวลาดชันแบบพม่า เป็นการประกาศชัยชนะเหนือพม่า โดยอาศัยรูปแบบศิลปกรรม (เพราะฐานเพิ่มมุม 4 ชั้น สร้างในสมัยเดียวกับองค์เจดีย์) ไม่ใช้ฐานเจดีย์แบบพม่าที่สร้างโดยพระเจ้าบุเรงนองกษัตริย์พม่า
เพราะข้อมูลที่มาจากคำให้การชาวกรุงเก่า ในครั้งเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 พ.ศ. 2310 เป็นข้อมูลหลังจากหมอแกมป์เฟอร์เข้ามาในกรุงศรีอยุธยาปีพุทธศักราช 2233 ในสมัยพระเพทราชาถึง 67 ปี ถ้าเจดีย์ประธานวัดภูเขาทองสร้างโดยพระเจ้าบุเรงนองจริง กษัตริย์ไทยในสมัยต่อมาคงรื้อทิ้งไม่ปล่อยไว้ให้เป็นที่อัปยศ
2. เจดีย์ประธานวัดภูเขาทอง ฐานสี่เหลี่ยมไม่เพิ่มมุม 4 ชั้น ทั้งสมัยที่ 1 และ 2 ผู้สร้างต้องเป็นกษัตริย์ที่มีชื่อในพงศาวดาร ลำดับก่อนสมเด็จพระนเรศวรมหาราช สันนิษฐานว่าเป็นฐานเจดีย์ในสมัยสมเด็จพระราเมศวรมหาราช ตามที่ปรากฏว่าเป็นผู้สถาปนาเจดีย์วัดภูเขาทองในพงศาวดารหลายเล่ม
3. สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ได้บูรณะเพิ่มเติมส่วนฐานประทักษิณชั้นที่ 1 ของเจดีย์ประธานวัดภูเขาทองเพิ่มเติมหลักฐานจากการขุดตรวจแสดงชั้นดินชัดเจน หมอแกมป์เฟอร์ชาวเยอรมันจึงวาดเส้นเจดีย์ประธานวัดภูเขาทองมีเพิ่มมุมทุกชั้น
4. สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ได้บูรณะเจดีย์ประธานวัดภูเขาทองโดยไม่เปลี่ยนรูปทรงจากสมัยที่หมอแกมป์เฟอร์เข้ามาวาด เพิ่มมุมที่หายไปด้านทิศตะวันออกและใต้หานไปในการื้ออิฐไป สร้างกรุงในรัชกาลที่ 1 โปรดให้รื้อป้อมกำแพงและสถานที่ต่างๆ เอาอิฐมาสร้างกรุงเทพพระมหานคร (ประชุมพงศาวดาร เล่ม 37, 2512 : 141)
เจดีย์ประธานวัดภูเขาทอง ที่ตั้งอยู่ในปัจจุบันจึงเป็ยเจดีย์ที่สร้างโดยยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทับฐานเจดีย์เดิมที่เก่ากว่าสมัยของพระองค์ อาจเป็นฐานเจดีย์ที่ได้รับการสถาปนาในสมัยพระราเมศวรดังที่ปรากฏในพงศาวารก็เป็นได้
+++รายการนี้เป็นรายการวัดใจ ราคาท่านเป็นผู้กำหนด ปิดเท่าไหร่เท่านั้น ไม่มีงอเเงครับ+++
การกำหนดอายุสมัยโดยใช้หลักฐานจากการขุดค้นทางโบราณคดีรูปแบบศิลปกรรมและหลักฐานทางเอกสารมาประกอบกัน ได้รายละเอียดดังนี้
การวิเคราะห์โบราณสถานหมายเลข 3 เจดีย์ประธาน
1. เจดีย์ประธานวัดภูเขาทองที่สร้างบนฐานประทักษิณ 4 ชั้น เพิ่มมุมทุกด้าน องค์เจดีย์เพิ่มมุมยกเก็จ ตามแผนผังและคำบรรยายของหมอแกมป์เฟอร์ เป็นเจดีย์ที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชสร้าง ตรงกับเจดีย์ประธานเพิ่มมุมของวัดภูเขาทองในสมัยที่ 3
1.1 องค์เจดีย์ประธานเพิ่มมุมสมัยที่ 3 มีต้นแบบจากเจดีย์ศรีสุริโยทัย ยกเว้นฐานประทักษิณ 4 ชั้นที่เป็นแบบพม่า
1.1.1 ฐานชุดบนของเจดีย์ประธานวัดภูเขาทอง ได้คลี่คลายจากการทำฐานบัวหงายรองรับฐานบัวลูกแก้วอกไก่สามชั้น มาเป็นฐานบัวหงายรองรับชุดมาลัยลูกแก้ว เหนือขึ้นไปเป็นฐานบัวเตี้ยๆ และชั้นบัวถลารองรับองค์ระฆังซึ่งมีส่วนล่างงอนขึ้นมาเล็กน้อย
1.1.2 เรือนธาตุ ได้คลี่คลายจากการทำฐานสิงห์รองรับส่วนล่างของเรือนธาตุ และแสดงเรือนธาตุที่เด่นชัด แสดงตำแหน่งที่สำคัญของเจดีย์ มีการประดับเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสองที่บริเวณมุมจระนำทิศ มาเป็นการทำฐานบัวลูกแก้วอกไก่เพิ่มมุม และออกเก็บเป็นฐานสิงห์ลดระดับ ได้หดเข้าหาเรือนธาตุมากขึ้นจนกลายเป็นซุ้มจระนำทิศ ซึ่งส่วนบนไม่มีเนื้อที่เพียงพอที่จะสามารถประดับเจดีย์ยอดได้อีกต่อไป
1.1.3 องค์ระฆัง ยังคงสืบเนื่องลักษณะการทำมุมลึก แสดงปริมาตรที่เกิดจากการเพิ่มมุมหรือเกิดจากการย่อมุมที่ขึ้นมาจากส่วนล่างของเจดีย์อย่างชัดเจน
1.1.4 บัลลังก์กับเสาหาน ยังคงสืบเนื่องจากเจดีย์ศรีสุริโยทัย นอกจากนี้ยังมีเจดีย์องค์อื่นที่อยู่ในสายวิวัฒนาการเดียวกัน และมีลักษณะร่วมบางประการที่คล้ายกัน เช่น เจดีย์รายหมายเลข 4/1 ที่วัดพุทไธสวรรย์ และเจดีย์วัดญานเสน
1.2 ฐานประทักษิณของเจดีย์ประธานวัดภูเขาทองในสมัยที่ 3 ที่เพิ่มมุมและบัวคว่ำลาดชันคล้ายบัวในสถาปัตยกรรมพม่า ต่างจากเจดีย์ศรีสุริโยทัยที่เป็นต้นแบบ เพราะสมเด็จพระนเรศวรมหาราชผู้สร้างเคยเสด็จไปประทับในประเทศพม่าในฐานะเชลย จึงนำรูปแบบศิลปกรรมมาใช้สร้าง ตีความจากข้อความที่ระบุไว้ในจดหมายเหตุหมอแกมป์เฟอร์สร้างเป็นที่ระลึกคราวชนะสงครามเหนือพม่าจึงสร้างเจดีย์เพิ่มมุมไม้สิบสองที่มีต้นแบบจากเจดีย์ศรีสุริโยทัยและเจดีย์วัดญานเสน ที่สร้างในสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิซึ่งเป็นพระอัยกาของพระองค์ (ผู้สร้างทั้ง 2 พระองค์เป็นกษัตริย์ที่ทำศึกกับพม่าเหมือนกันและมีความเกี่ยวพันทางสายเลือด) เหนือฐานเพิ่มมุม 4 ชั้น มีบัวลาดชันแบบพม่า เป็นการประกาศชัยชนะเหนือพม่า โดยอาศัยรูปแบบศิลปกรรม (เพราะฐานเพิ่มมุม 4 ชั้น สร้างในสมัยเดียวกับองค์เจดีย์) ไม่ใช้ฐานเจดีย์แบบพม่าที่สร้างโดยพระเจ้าบุเรงนองกษัตริย์พม่า
เพราะข้อมูลที่มาจากคำให้การชาวกรุงเก่า ในครั้งเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 พ.ศ. 2310 เป็นข้อมูลหลังจากหมอแกมป์เฟอร์เข้ามาในกรุงศรีอยุธยาปีพุทธศักราช 2233 ในสมัยพระเพทราชาถึง 67 ปี ถ้าเจดีย์ประธานวัดภูเขาทองสร้างโดยพระเจ้าบุเรงนองจริง กษัตริย์ไทยในสมัยต่อมาคงรื้อทิ้งไม่ปล่อยไว้ให้เป็นที่อัปยศ
2. เจดีย์ประธานวัดภูเขาทอง ฐานสี่เหลี่ยมไม่เพิ่มมุม 4 ชั้น ทั้งสมัยที่ 1 และ 2 ผู้สร้างต้องเป็นกษัตริย์ที่มีชื่อในพงศาวดาร ลำดับก่อนสมเด็จพระนเรศวรมหาราช สันนิษฐานว่าเป็นฐานเจดีย์ในสมัยสมเด็จพระราเมศวรมหาราช ตามที่ปรากฏว่าเป็นผู้สถาปนาเจดีย์วัดภูเขาทองในพงศาวดารหลายเล่ม
3. สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ได้บูรณะเพิ่มเติมส่วนฐานประทักษิณชั้นที่ 1 ของเจดีย์ประธานวัดภูเขาทองเพิ่มเติมหลักฐานจากการขุดตรวจแสดงชั้นดินชัดเจน หมอแกมป์เฟอร์ชาวเยอรมันจึงวาดเส้นเจดีย์ประธานวัดภูเขาทองมีเพิ่มมุมทุกชั้น
4. สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ได้บูรณะเจดีย์ประธานวัดภูเขาทองโดยไม่เปลี่ยนรูปทรงจากสมัยที่หมอแกมป์เฟอร์เข้ามาวาด เพิ่มมุมที่หายไปด้านทิศตะวันออกและใต้หานไปในการื้ออิฐไป สร้างกรุงในรัชกาลที่ 1 โปรดให้รื้อป้อมกำแพงและสถานที่ต่างๆ เอาอิฐมาสร้างกรุงเทพพระมหานคร (ประชุมพงศาวดาร เล่ม 37, 2512 : 141)
เจดีย์ประธานวัดภูเขาทอง ที่ตั้งอยู่ในปัจจุบันจึงเป็ยเจดีย์ที่สร้างโดยยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทับฐานเจดีย์เดิมที่เก่ากว่าสมัยของพระองค์ อาจเป็นฐานเจดีย์ที่ได้รับการสถาปนาในสมัยพระราเมศวรดังที่ปรากฏในพงศาวารก็เป็นได้
+++รายการนี้เป็นรายการวัดใจ ราคาท่านเป็นผู้กำหนด ปิดเท่าไหร่เท่านั้น ไม่มีงอเเงครับ+++
เหลือเวลา
รายการปิดแล้ว!
